Ziekte van Lyme (hond)
Veel honden hebben antistoffen tegen de ziekte van Lyme in het bloed. Sommige zieke én veel gezonde honden testen positief. Als honden ingespoten worden met de Lyme bacterie, worden ze meestal niet ziek. Hoe waardevol is dan een positieve test? Een verhaal over een omstreden bacterie.
Ziekte van Lyme bij de mens
De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi. Een groot gedeelte van de Nederlandse teken is besmet met deze bacterie en kan de infectie overbrengen: op mens én hond.
Ongeveer 90% van de mensen die worden besmet met Borrelia wordt ziek. Ze krijgen griepachtige verschijnselen, pijnlijke gewrichten en een rode, cirkelvormige ontsteking rond de plek waar de teek heeft gebeten (erythema migrans). Sommige mensen krijgen hartproblemen, neurologische problemen of chronische huidveranderingen.
De ziekte van Lyme wordt overgrebracht door een teek
De ziekte van Lyme wordt overgebracht door een teek. Mensen kunnen de ziekte van Lyme niet rechtstreeks via de hond of kat krijgen.
Maak de teek na verwijderen dood, zodat deze teek niemand meer kan besmetten.
Honden lijken niet gevoelig voor de ziekte van Lyme
Experimenteel besmette honden werden niet ziek. Alleen sommige experimenteel geïnfecteerde puppies kregen klachten. Nadat besmette teken op de hondjes gezet waren, kregen ze koorts, een slechte eetlust of gewrichtsontsteking. Enkele maanden na infectie vertoonden de puppies een gewrichtsontsteking in de poot die het dichts bij de tekenbeet zat. De ziekte verdween vanzelf, zonder behandeling. Sommige puppies vertoonden weken later opnieuw verschijnselen van gewrichtsontsteking in dezelfde poot of in een andere.
Honden lijken wel gevoelig voor de ziekte van Lyme?
In verschillende studies wordt beschreven dat honden die de ziekte van Lyme “in het veld” oplopen, verschijnselen kunnen vertonen van nierproblemen, neurologische verschijnselen of huidveranderingen.
Gewrichtsklachten door de ziekte van Lyme?
In ons land hebben veel (ook gezonde) honden antilichamen tegen Borrelia burgdorferi (seropositief). Het is daardoor moeilijk te zeggen of gewrichtsklachten ook echt door Lyme veroorzaakt worden. Wel lijkt het zo te zijn dat honden met polyarthritis (ontsteking van meerdere gewrichten) vaker seropositief testen voor Borrelia burgdorferi dan gezonde honden (b.v. aangetoond bij Retrievers), maar dat geldt waarschijnlijk weer niet voor alle rassen.
Nierproblemen door de ziekte van Lyme?
Er is een nierziekte, die wordt toegeschreven aan de ziekte van Lyme. De ziekte gaat gepaard met eiwitverlies via de urine (proteïnurie). Andere nierziektes kunnen ook proteïnurie geven, dus ook hier is het weer de vraag of de Lyme bacterie nu echt de oorzaak is van de nierziekte. Er zijn namelijk zoveel gezonde dieren waar we ook de Lyme bacterie vinden, zonder nierproblemen. Nieren kunnen beschadigd raken door antilichamen. Misschien dat de erfelijke aanleg, de afweer tegen sommige Borrelia burgdorferi stammen, samen met misschien andere factoren, bepalen of een hond wel of niet ziek wordt.
Waarom komen praktijk en experiment niet met elkaar overeen?
Het is niet bekend waarom het niet lukt om in het laboratorium de ziekte op te wekken, die verondersteld wordt in de praktijk op te treden. Misschien komt dat, doordat alleen sommige rassen gevoelig zijn, of dat er andere Borrelia burgdorferi stammen in het veld zijn dan die bij de experimenten gebruikt worden. Misschien komt het doordat “in het veld” honden meerdere tekenbeten achter elkaar kunnen oplopen. Of komt het misschien doordat een hond alleen ziek wordt van de Lyme bacterie, als er ook nog een andere infectie (met een andere parasiet of bacterie) tegelijk plaats vindt? Het zou echter ook zomaar kunnen dat honden gewoon echt niet ziek worden van de Lyme bacterie.
Katten en de ziekte van Lyme
Ook katten kunnen afweerstoffen tegen de ziekte van Lyme bij zich dragen. Waarschijnlijk wordt de kat niet ziek van Borreliose.
Houd rekening met een andere oorzaak voor de klachten
Een positieve test voor de ziekte van Lyme is dus omstreden. Honden met een “moeilijk te behandelen ziekte van Lyme” hebben mogelijk een andere oorzaak voor de klachten. De dierenarts moet verder zoeken naar een mogelijke andere verklaring van de problemen. Wat kan er nog meer aan de hand zijn behalve Lyme?
Honden met koorts, kreupelheid en slechte eetlust of eiwit in de urine kunnen vele andere ziektes hebben. We moeten goed beseffen dat elke zieke hond bij toeval seropositief kan zijn, maar dat dat niet zegt, dat de hond ook echt ziek is door de Lyme bacterie. Honden die naar ons verwezen werden vanwege “moeilijk te behandelen ziekte van Lyme”, bleken vaak iets anders te hebben!
lees verder bij: Anaplasma, SLE, auto-immuunziektes, Leishmania, Ehrlichia, Babesia
Voorkómen van besmetting met de ziekte van Lyme
Er zijn verschillende Lyme vaccins ontwikkeld, maar vaccinatie daarmee raden we niet aan. De meeste Borrelia burgdorferi infecties maken de hond niet ziek en honden reageren goed op een goedkope en veilige, orale antibioticumkuur. Honden die ernstig ziek zouden worden van Borrelia burgdorferi, worden dat waarschijnlijk van de antilichamen tegen de bacterie. Vaccineren zou daarom niet het beste zijn.
Er is een nieuw vaccin geregistreerd in Nederland tegen de ziekte van Lyme (Merilym 3 van Merial®). In het vaccin zitten 3 van de 11 bekende Borreliasoorten. Het vaccin zorgt dat de hond antilichamen maakt tegen bepaalde eiwitten van deze Lyme bacteriën. Het bijzondere is, dat tijdens een “bloedmaaltijd” de teek deze antilichamen opneemt. De bacteriën kunnen dan in de darm van de teek niet worden opgenomen; de Lyme bacterie zit wel in de teek, maar kan niet naar de speekselklieren van de teek. En zo vindt er minder overdracht plaats van de bacterie naar de hond. De fabrikant heeft de werkzaamheid van het vaccin (bescherming tegen de ziekte) niet aangetoond. Bovendien is het de vraag hoe erg het is, dat een hond besmet raakt met de Lyme bacterie, als de hond er niet ziek van wordt.
Om infecties te voorkomen, kunnen we ons beter concentreren op tekenbestrijding. De teek moet tenminste 16 tot 24 uur vastgezogen zitten voor er overdracht van bacteriën naar de nieuwe gastheer plaats vindt. Onderzoek uzelf en uw hond na een wandeling in een tekenrijk gebied en verwijder de gevonden teken zo spoedig mogelijk.
