Hartworm bij de kat

Hartworm (Dirofilaria Immitis) is een parasiet uit het Middellandse zeegebied. De ziekte wordt overgebracht doordat stekende muggen de larven van de worm van de ene hond of kat naar de ander brengen.

Hoewel de kat besmet kan worden door hartworm, is dit dier minder gevoelig voor een infectie dan de hond.

Bij veel katten worden de wormen niet volwassen. De kat heeft geen klachten.
Desondanks zijn er ook katten die op een gegeven moment klachten krijgen en er zijn ook katten die aan hartworm overlijden.

De mug die hartworm overbrengt komt in Nederland niet voor (kaartje van Esccap.org)

Als u uw kat meeneemt naar het zuiden, lees de volgende informatie dan goed. U speelt helemaal op safe door uw kat thuis te laten. 
Preventieve maatregelen moeten met name genomen worden inde periode van april t/m november. Meer hierover aan het eind van dit artikel.

Hartworm komt voor in Zuid- en Oost Europa

Dirofilaria immitis is endemisch in veel landen van Zuid en Oost Europa, waaronder Griekenland, Turkije, Tsjechië, Slovenië, Roemenië en Bulgarije. Bij infectieziekten noemt men een ziekte endemisch, wanneer de ziekte blijft voorkomen in een bepaald gebied, zonder dat de dieren de ziekte elders hebben opgelopen en het aantal besmettingen relatief constant is.

Fig. 2 Verspreiding van Dirofilaria immitis en Dirofilaria repens in Europa. Bron: esccap.org

Een mug besmet de kat met hartworm

Een mug injecteert kleine hartwormpjes (microfilariën) in de huid van de kat. Deze miniwormpjes zwemmen naar het kattenhart. Het duurt 4 tot 6 maanden voordat de wormen volwassen zijn. Als er in de longslagader minimaal één mannetjes- en één vrouwtjes-hartworm zit (een kat heeft meestal maar 2 tot 4 wormen), krijgen die baby-hartwormpjes. Die larfjes kunnen wel anderhalf jaar in het bloed circuleren voordat ze worden opgezogen door een andere mug. Een volwassen worm kan na 2 jaar van ouderdom overlijden.

Symptomen hartworm bij de kat

• De meeste katten tonen geen klinische verschijnselen tot lange tijd na infectie. Deze katten kunnen spontaan herstellen zonder enige symptomen te tonen.
• Sommige katten krijgen plotseling ernstige verschijnselen: hoesten, zelfs bloed ophoesten en benauwdheid. We denken dat de verschijnselen beginnen als de jong volwassen wormen in de longslagaders aankomen of als de oude wormen doodgaan. Ook braken deze katten vaak.
• Plotselinge sterfte bij schijnbaar gezonde katten kan optreden als gevolg van de infectie.
• De symptomen van hartworm bij de kat staan bekend als Hartworm Geassocieerde Respiratoire Aandoening (HARD). De klinische symptomen die gepaard gaan met HARD zijn
  • Slechte eetlust
  • Lusteloosheid
  • Gewichtsverlies
  • Hoesten
  • Snelle hartfrequentie
  • Braken
  • Diarree
  • Blindheid
  • Convulsies
  • Collaps (instorten)
  • Plotselinge sterfte.

Diagnose van hartworm bij de kat

Een hartworminfectie bij katten kan worden vastgesteld met

Bloedonderzoek

• Circulerende babywormpjes (microfilariën; Knott test). Deze test is bij katten meestal negatief.
• Antigenen van volwassen vrouwelijke wormen: Een positieve test is zeer betrouwbaar. Omdat een kat maar 2-4 wormen heeft, is de kans op een vals-negatieve test groter dan bij de hond.
• Antilichaam onderzoek: deze test wordt 2 maanden na infectie positief. De hartworm(larven) kunnen dan inmiddels al overleden zijn. Deze test moet daarom gevolgd worden door andere tests.

Echografisch onderzoek

• Dit is de beste test om hartworm bij de kat aan te tonen!!

Röntgenfoto

• Ervaren radiologen kunnen op borstfoto’s afwijkingen zien die het vermoeden op hartworm doen rijzen.

Behandeling van hartworm bij de kat

Katten worden over het algemeen niet behandeld met middelen die de volwassen worm doden. Over het algemeen worden katten behandeld met prednison tegen de longveranderingen.

Voorkómen van hartworm bij de kat

In de meeste delen van Europa waar de infectie endemisch is, loopt het overdrachtsseizoen van de hartworminfectie van april tot oktober. Op de Canarische eilanden kan de infectie het hele jaar door worden overgebracht.

Als u in deze periode met uw kat een gebied bezoekt waar hartworm heerst, is het raadzaam om binnen 30 dagen na aankomst op uw vakantiebestemming te starten met een (maandelijkse) behandeling tegen de jonge stadia van de hartworm Deze behandeling moet worden voortgezet tot 30 dagen nadat u het betreffende gebied heeft verlaten.

De middelen die voor dit doel geregistreerd zijn bevatten Ivermectine, Milbemycine oxime, Moxidectine of  Selamectine.