Een vaccin voor de behandeling van kanker

Osteosarcomen zijn primaire bottumoren die kwaadaardig zijn. Ondanks chemotherapie is hierbij vaak een korte levensverwachting.  Zonder chemotherapie is de gemiddelde overleving van de hond rond de 70 dagen. Met chemotherapie leeft 50% van de honden nog minimaal een jaar. Er zijn veel gelijkenissen qua groei en gedrag van dit type tumor bij honden en mensen. Dit maakt het opzetten van een onderzoek naar een nieuwe behandeling van dit type tumor zeer relevant voor zowel bij mens als hond. De therapie bij mens en hond bestaat uit het chirurgisch verwijderen van de tumor en het behandelen van de uitzaaiingen op afstand, bijvoorbeeld middels chemotherapie. Ondanks veel onderzoek naar aanvullende therapie bij osteosarcomen in de afgelopen decennia is er nauwelijks vooruitgang geboekt in het verlengen van de levensduur.

Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar nieuwe slimmere technieken die de levensduur verlengen. Bij onderzoeken naar beensparende operaties bleek dat infecties rond de implantaten leidde tot een verlenging van het leven van patiënten, die daarnaast behandeld werden met chemotherapie. Op een of andere manier is de infectie een trigger voor het immuunsysteem. Ons immuunsysteem blijkt dus een meer dan belangrijke rol te hebben in de behandeling van osteosarcomen. Uit al dit onderzoek, bij zowel hond als mens, komt duidelijk naar voren dat naast operatie en chemotherapie ook de inzet van immunotherapie invloed heeft op de levensverwachting. Echter, de ingezette therapieën die onderzocht zijn, hebben vaak bijwerkingen en zijn heel duur.

Tumor bloedvat specifiek eiwit vimentine

Op dit moment loopt er een onderzoek waarbij de ingezette therapie niet duur hoeft te zijn en de bijwerkingen tot op heden zeer beperkt zijn. Honden worden bij dit onderzoek gevaccineerd tegen een tumorbloedvat specifiek eiwit genaamd vimentine in combinatie met een immuun adjuvant, welke de immuunrespons verhoogt.

Werking van het tumorvaccin

Met een vaccin wordt het afweersysteem gestimuleerd om een afweerreactie  op te roepen tegen virussen, bacteriën maar ook tegen bepaalde eiwitten. In dit geval een tumorbloedvat specifiek eiwit. Het vaccin wekt een afweerreactie op tegen de tumorbloedvaten, welke een tumor nodig heeft om te overleven. Zonder tumorbloedvaten kunnen de tumorcellen niet overleven en verdwijnt de tumor of de eventuele uitzaaiingen.

Tot nu toe behaalde resultaten

Uit de eerste studies met muizen is gebleken dat er een goede immuunrespons op gang komt tegen het eiwit, zonder al te veel bijwerkingen. Ook hebben er al studies plaatsgevonden,  waarbij het vaccin is toegepast bij honden met een zeer agressief tumortype, namelijk blaascarcinomen. Hieruit blijkt dat deze therapie beter werkt dan de tot nu toe bestaande therapieën. De levensduur wordt met gemiddeld een jaar verlengd. Daarbij worden er tot op heden weinig bijwerkingen gevonden.

De tot dusver bekende bijwerkingen zijn met name lokaal op de injectieplaats van de vaccinatie. Na injectie van het vaccin kan er een lokale overgevoeligheidsreactie op de injectieplaats optreden. Ook kan uw hond mogelijk koorts krijgen en zich een paar dagen wat minder lekker voelen. Over het algemeen gaan deze klachten na 3-5 dagen over.

Dit type experimentele behandeling is nog niet gestart bij honden met een eveneens agressief tumortype, namelijk de osteosarcomen. Graag zouden wij deze studie willen uitbreiden, voor deze kwaadaardige bottumoren. Hiervoor vragen  wij uw medewerking. Hierbij wordt niet alleen uw hond geholpen, maar kunnen wij mogelijk ook bijdragen aan een behandeling die uiteindelijk ook toegepast kan worden bij de mens.

Hoe kunnen we zien dat de behandeling werkt?

Om te zien hoe het lichaam op het vaccin reageert nemen we bloed van uw hond af voor de start van de therapie en op het moment  van iedere vaccinatie. In het bloed meten we vervolgens antilichamen tegen vimentine, het tumorbloedvat specifiek eiwit. Zo kunnen wij meten of er een goede immuunreactie optreedt door de vaccinaties. Ook meten we of het vaccin geen invloed heeft op belangrijke orgaanfuncties, zoals lever en nieren.

Rax is een Mechelse Herder van 10 jaar oud. De diagnose: een tumor in zijn heupkop. Rax wordt momenteel behandeld met het vaccin.

In het onderstaande filmpje ziet u het verhaal van Rax en zijn eigenaren.

Bent u dierenarts? Lees hier meer over osteosarcomen en de werking van het vaccin.