Ziekte van Addison (hond)
De ziekte van Addison is een goed te behandelen hormonale ziekte. Bij het ontdekken van de ziekte is de hond meestal zo’n 4 jaar oud (dat is niet in alle gevallen zo; de leeftijd varieert van 4 maanden tot 14 jaar). Teven hebben de ziekte vaker dan reuen. De eerste verschijnselen zijn mild en onduidelijk. Vaak wordt de ziekte pas vastgesteld als de hond ernstig ziek is.
Honden kunnen aan de ziekte van Addison overlijden, als de verschijnselen niet tijdig worden onderkend. Maar met een goede medische behandeling worden honden met de ziekte van Addison net zo oud als hun gezonde soortgenoten.
De Labradoodle heeft relatief vaak de ziekte van Addison
Oorzaak van de ziekte van Addison
De ziekte van Addison is een auto-immuun ziekte, d.w.z.: de afweercellen van het lichaam richten zich op het lichaam zelf in plaats van op vreemde indringers en vernietigen bij deze ziekte de bijnieren. Dit is een geleidelijk en onomkeerbaar proces. Bij het vaststellen van de ziekte is genezing niet meer mogelijk. Pas als 85% tot 90% van de bijnieren (definitief) is verdwenen worden de problemen zichtbaar. Gelukkig is de ziekte goed te behandelen.
Rassen met de ziekte van Addison
Honden van alle rassen kunnen de ziekte van Addison krijgen. Er lijkt sprake te zijn van een erfelijke ziekte bij Labradoodles, Poedels, Portugese Waterhonden, Nova Scotia duck tolling retriever, Cairn Terrier, Cocker Spaniel en Bearded collies. De ziekte komt ook vaker voor bij de West Highland White terriër, Rottweilers, Sint Bernards en Leonbergers.
Symptomen
De meeste honden met de ziekte van Addison hebben vage (aspecifieke) klachten die ook bij andere ziektes kunnen passen en niet lijken te wijzen op een ernstige ziekte als Addison. Stress leidt vaak tot plotselinge verslechtering van de hond: de hond is al langere tijd te rustig en wordt plotseling heel ziek.
De periode tussen de eerste symptomen en de acute verslechtering kan variëren van 2 tot 52 weken.
De symptomen in de eerste fase kunnen zijn:
- Slechte eetlust
- Futloos, depressief
- Braken of voedsel opgeven
- Spierzwakte
- Afvallen
- Diarree
- Veel drinken en plassen
- Spiertrillingen
- Instorten (shock)
- Buikpijn
- Bloed bij braaksel of ontlasting
- Dronkenmansgang (ataxie)
- Epileptische aanvallen
- Minder mooie vacht
Na het geven van een infuus of prednison-achtige medicijnen knapt de hond vaak snel op. Als een hond met de ziekte van Addison instort, kan hij dezelfde symptomen laten zien die we hierboven opsomden, maar in veel ernstiger mate. De hond heeft vaak een trage hartslag wat dan weer niet past bij de ernst van de ziekte. Als er niet snel wordt ingegrepen, kan de hond overlijden.
Diagnose
De diagnose wordt gesteld met bloedonderzoek:
- Het natrium is vaak laag en het kalium is vaak hoog.
- De nierwaarden zijn vaak (sterk) verhoogd.
- Een ACTH stimulatietest is afwijkend: deze test is bewijzend voor de ziekte van Addison en dient te worden uitgevoerd voordat met medicijnen wordt gestart.
- Soms moet ook nog een bepaling gedaan worden van aldosteron
Behandeling
Honden die een infuus krijgen via de bloedbaan, verbeteren vaak snel.
Na het afnemen van bloed voor de ACTH stimulatietest kan gestart worden met twee hormonen:
- Cortison (witte tabletten) of prednisolon
- Fludrocortison (roze of rode tabletten) of Zycortal® (een injectiemiddel)
Als het dier ernstig ziek is, worden vergelijkbare hormonen als injectie gegeven.
Behandeling met pillen
De hond moet de tabletten de rest van zijn leven twee keer per dag krijgen toegediend. Als het niet lukt om tabletten te geven, bijvoorbeeld omdat de hond overgeeft, moeten de medicijnen per injectie worden gegeven. Als dit niet gebeurt, komen alle verschijnselen terug.
Behandeling met Zycortal®
Sinds april 2016 is Zycortal® verkrijgbaar als vervanger van fludrocortison. Zycortal® is een injectie die gemiddel eens in de 28 dagen moet worden gegeven. Naast deze injectie dient de hond nog steeds twee maal daags cortison of prednisolon krijgen.
Juiste dosering
Het instellen van de medicijnen (het vaststellen van de juiste dosering) gebeurt op basis van het gedrag van de hond, een lichamelijk onderzoek en een bloedtest.
Dit is bij het MCD het werk van de internist.
Als dieren te veel medicijnen krijgen, kunnen ze veel drinken, kaal worden, trillen, hijgen, vraatzucht krijgen, minder spieren en een hangbuik. Deze verschijnselen lijken op die van dieren met de ziekte van Cushing.
Als honden te weinig medicijnen krijgen, krijgen ze problemen passend bij de ziekte van Addison (zie boven).
Stress
Honden met de ziekte van Addison kunnen slecht herstellen van stress. Als uw hond uit logeren gaat, onrustig wordt van vuurwerk of bijvoorbeeld geopereerd wordt, moet de dosering van de witte tabletten (cortison) soms tijdelijk worden verhoogd.
Prognose
Honden met de ziekte van Addison kunnen gezond oud worden, mits de medicijnen in de juiste dosering dagelijks worden toegediend.
Veel ervaring
Omdat het MCD een van de twee klinieken in Nederland is, waar 24 uur per dag en 7 dagen per week een dierenarts aanwezig is, verplegen we veel honden met de ziekte van Addison.
