Medicijnen bij atopie

Er zijn verschillende medicijnen die de jeuk en de ontsteking van de huid bij klachten door atopie kunnen remmen:

• Corticosteroïden
• Cyclosporine
• Oclacitinib (Apoquel®)
• Lokivetmab (Cytopoint®)
• Antihistaminica

Deze medicijnen kunnen we als hoofdbehandeling geven bij atopie, maar soms ook tijdelijk naast de desensibilisatie. Als ze als hoofdbehandeling worden gegeven, is het in principe een levenslange behandeling. Wel kunnen we proberen om de behandeling af te bouwen naar een onderhoudsdosering. Net als de desensibilisatie combineren we deze behandeling vaak met behandelingen die gericht zijn op het verbeteren van de huidbarrière. Hierdoor is er meestal een lagere onderhoudsdosis nodig om de klachten te onderdrukken.

Corticosteroïden
Werking:

• Onderdrukt het immuunsysteem in brede zin.
• Werking is binnen een dag zichtbaar.
• Effectief (afhankelijk van de dosis).

Bijwerkingen:

• “Iatrogene Cushing”: veel drinken/plassen, hongerig, vermoeidheid, spierzwakte, slechte wondgenezing, hijgen.
• Slechtere afweer tegen bacteriële infecties.
• Slechtere afweer tegen Demodex.
• Bij langdurig gebruik van hogere doseringen: verhoogd risico op kalkafzetting in de huid, suikerziekte, baarmoederontsteking en melkkliertumoren.
• Bijwerkingen komen relatief vaak voor, vooral bij hogere doseringen.
• Gevoeligheid voor bijwerkingen verschilt per hond.

Advies:

• Hoe minder hoe beter.
• Gebruik geen langwerkende corticosteroïd-injecties.
• Bij tabletten: niet iedere dag maar om de dag geven.
• Gebruik altijd in overleg met uw dierenarts.
• Probeer de benodigde dosis te verlagen door combinatie met essentiële vetzuren.
• Behandel indien mogelijk alleen de huid i.p.v. het gehele dier.

Cyclosporine
Werking:

• Werkt specifiek in op dat deel van het immuunsysteem dat betrokken is bij allergie.
• Zeer effectief bij atopische dermatitis.
• Resultaat wordt na 1-3 weken zichtbaar.
• Wordt afgebroken in de lever, net als verschillende andere medicijnen.

Bijwerkingen:

• Komen relatief weinig voor en verdwijnen bij stoppen met de behandeling maar ook vaak bij vermindering van de dosis.
• Voornamelijk maagdarmklachten: braken, diarree.
• Zeldzaam voorkomend: tandvleeszwelling, wratjes, sterke haargroei.
• Verminderde afweer tegen tumorgroei.
• Geen negatief effect op de nieren zoals bij mensen.

Advies:

• Gebruik altijd in overleg met uw dierenarts.
• Gebruik niet bij verminderde leverfunctie.
• Verschillende medicijnen kunnen de stofwisseling van cyclosporine beïnvloeden: overleg daarom altijd eerst met uw dierenarts voordat u uw hond andere medicijnen er naast geeft.

Oclacitinib (Apoquel®)

Werking:

• Remt enzymen die betrokken zijn bij het veroorzaken van jeuk en in het kader van allergische dermatitis.
• Allergenen zoals huisstofmijten of pollen komen de huid binnen en prikkelen cellen in de huid. Deze cellen heten T-lymfocyten. Deze lymfocyten produceren boodschapperstoffen, de cytokines.  Eén van deze cytokines, IL-31, stimuleert de zenuwuiteinden in de huid om een jeukprikkel naar de hersenen te sturen. IL-31 veroorzaakt ook een toename van de huidontsteking.  IL-31 werkt via activatie van een enzym genaamd Janus kinase. Oclacintinib remt dit enzym Janus kinase en remt dus de werking van IL-31 en daardoor de jeuk en de ontsteking.
• Resultaat is binnen enkele uren zichtbaar.

Veiligheid:

• Bijwerkingen komen relatief weinig voor en verdwijnen bij stoppen met de behandeling.
• Bijwerkingen zijn voornamelijk maagdarmklachten: braken, diarree, verlies van eetlust.
• Kan de gevoeligheid voor infectieziekten verhogen en wordt daarom niet aangeraden bij demodicose of andere infectieziekten.
• Kan de natuurlijke afweer van het lichaam tegen tumoren remmen en wordt daarom niet aangeraden bij honden met tumoren.

Advies:

• Oclacitinib is het beste werkzaam als onderdeel van een op de individuele hond aangepaste behandelingsstrategie, waarbij aandacht besteed wordt aan de oorzakelijke allergenen, het ondersteunen van de huidbarrière en het voorkómen van microbiële ontsteking van de huid.
• Gebruik altijd in overleg met uw dierenarts / dermatoloog.

Lokivetmab (Cytopoint®)

Werking:

• Een monoklonaal antilichaam dat IL-31 bindt. IL-31 is een eiwit dat de jeukprikkel overbrengt van de huid naar de zenuwuiteinden. Door IL-31 te binden, kan het de zenuwuiteinden niet meer activeren en wordt er geen jeuksignaal naar de hersenen doorgegeven.
• Allergenen zoals huisstofmijten of pollen komen de huid binnen en prikkelen cellen in de huid. Deze cellen heten T-lymfocyten. Deze lymfocyten produceren boodschapperstoffen, de cytokines.  Eén van deze cytokines, IL-31, stimuleert de zenuwuiteinden in de huid om een jeukprikkel naar de hersenen te sturen. IL-31 veroorzaakt ook een toename van de huidontsteking.
• Resultaat is na een dag zichtbaar.

Veiligheid:

• Er zijn geen specifieke bijwerkingen bekend
• Wordt in de lichaamscellen afgebroken en grecycled en heeft daarom geen invloed op lever- en/of nierfunctie
• Werkt heel specifiek op IL-31, en heeft daarom geen invloed op andere processen.

Advies:

• Lokivetmab is het beste werkzaam als onderdeel van een op de individuele hond aangepaste behandelingsstrategie, waarbij aandacht besteed wordt aan de oorzakelijke allergenen, het ondersteunen van de huidbarrière en het voorkómen van microbiële ontsteking van de huid.
• Gebruik altijd in overleg met uw dierenarts / dermatoloog.
• Zie ook: De 10 meest gestelde vragen over Cytopoint®.

Antihistaminica

Werking:

• Remmen het vrijkomen van de stof histamine. Histamine kan vrijkomen bij allergische reacties, waardoor jeuk, bultjes en zwelling (oedeem) kunnen ontstaan.
• De werkzaamheid van antihistaminica bij honden met chronische huid- en jeukklachten door atopie is nogal omstreden. Toch hebben sommige hondeneigenaren wel de indruk dat antihistaminica bij hun atopische hond resultaat hebben. En ook uit recent onderzoek is gebleken dat bepaalde antihistaminica de jeuk bij atopische honden in geringe mate kunnen onderdrukken. Daarom kunnen deze medicijnen bij sommige atopische honden wel een zinvol onderdeel zijn van de behandelingsstrategie.
• Het lukt  meestal niet om met antihistaminica alléén de problemen geheel onder controle te houden.

Bijwerkingen:

• Weinig bijwerkingen, behalve dat honden van sommige producten slaperig kunnen worden.

Advies:

• Geef nooit zomaar uw eigen “hooikoortstabletjes” aan uw hond, maar gebruik antihistaminica altijd in overleg met uw dierenarts of dermatoloog.
• Er zijn diverse antihistaminica die we bij de hond kunnen gebruiken:
  • cetirizine
  • hydroxyzine
  • dexchloorfeniramine
  • hydroxyzine+dexchloorfeniramine
• Na ongeveer twee weken kunnen we het effect beoordelen.