Hoe ontstaan de klachten bij atopische dermatitis?

Honden met atopische dermatitis hebben een verminderde barrièrefunctie van de huid én ze zijn (meestal) overgevoelig voor omgevingsallergenen. De (over)gevoelige huid van deze honden reageert sneller op allerlei prikkels uit de omgeving dan een gezonde huid.

Er zijn heel veel factoren die de jeuk kunnen uitlokken of verergeren: omgevingsallergenen waarvoor de hond overgevoelig is, zoals huismijten, boom- en graspollen en huidschilfers van andere dieren, en bij sommige honden ook voedselallergenen. Maar ook temperatuurschommelingen, luchtvochtigheid, stress en hormoonschommelingen kunnen gemakkelijk jeuk veroorzaken. Bovendien zijn honden met een allergische huid erg gevoelig voor de invloed van bacteriën en gisten die op de huid leven.

Door al deze factoren worden cellen in de huid gestimuleerd tot het aanmaken van stoffen die ontsteking veroorzaken. Als de hond zich eenmaal gaat krabben, raakt de huid verder geïrriteerd en beschadigd waardoor de ontsteking van de huid steeds meer verergert.

Huidbarrière

De verminderde barrièrefunctie van de huid is waarschijnlijk het kernprobleem van allergische honden.
De huid vormt de barrière tussen de buitenwereld en het lichaam. De huid heeft als belangrijkste functies o.a. het buitenhouden van schadelijke organismen en stoffen en het binnenhouden van vocht. Een normale huid kan dit prima aan doordat de huidcellen als het ware aan elkaar gekit zijn, vergelijkbaar met de stenen en het cement van een muur.

Bij honden met atopische dermatitis is de huidbarrière verstoord doordat o.a. de samenstelling van de vetten in de kitlaag afwijkend is. Hierdoor wordt de huid als het ware poreus met als gevolg het verlies van vocht en het makkelijker binnendringen van o.a. allergenen en toxinen van bacteriën en gisten.

Jeukdrempel

Doordat er zoveel verschillende factoren bijdragen aan de huidontsteking en de jeuk, zijn de klachten niet altijd even erg. Dat hangt er van af of de gezamenlijke bijdrage van al deze factoren boven de jeukdrempel uit komt of niet.

Iedere hond heeft z’n eigen jeukdrempel. De ene hond heeft een hogere drempel dan de andere, en hoe hoger de drempel, hoe minder jeuk. Maar de jeukdrempel van een hond is niet altijd hetzelfde, bv. ’s nachts ligt hij vaak lager dan overdag. Daarom hebben atopische honden ’s nachts vaak meer jeuk.

Door de tijd heen zijn de verschillende factoren die bijdragen aan de jeuk niet altijd even sterk. Er zijn bijvoorbeeld niet altijd omgevingsallergenen aanwezig (in geval van pollenkorrels), de weersomstandigheden wisselen en de hond gaat soms zwemmen. Hierdoor komt de jeuk soms boven de jeukdrempel uit, en soms niet. Daardoor hebben atopische honden vaak sterk wisselende klachten.

Meestal zijn de klachten in de zomer erger, ook honden die allergisch zijn voor allergenen die het hele jaar door aanwezig zijn, zoals huismijten. Dat komt doordat in de zomer veel andere factoren vaak maximaal aanwezig zijn zoals warmte en zwemmen.

Microbiële huidontsteking

Bovendien hebben honden met een atopische huid minder weerstand tegen de bacteriën en gisten die normaliter in kleine aantallen op de huid voorkomen. Deze zogenaamde microbiële flora kan zich hierdoor gaan vermenigvuldigen en de ontsteking van de huid verergeren. Dit verschijnsel heet microbiële huidontsteking. De conditie van de huid gaat daardoor nog verder achteruit.