ANA
ANA staat voor antinucleaire antistoffen. Deze bloedtest toont antilichamen aan tegen onderdelen van de celkern van de eigen cellen. Als dieren deze auto-antilichamen hebben, kunnen ze een auto-immuunziekte hebben. De test staat ook wel bekend als antinucleaire factor, ANF.
Normaal gesproken maakt het afweersysteem antistoffen (immuunglobulinen) tegen binnendringende bacteriën en virussen. Bij sommige dieren gaat er iets niet goed in het afweersysteem. Zij maken antistoffen tegen sommige van hun eigen eiwitten of cellen. Deze antistoffen heten autoantistoffen omdat ze gericht zijn tegen het eigen lichaam. Auto betekent ‘zelf’. Het afweersysteem beschadigt dan de eigen cellen, hele weefsels of zelfs hele organen doordat de autoantistoffen ontstekingen veroorzaken. We spreken dan ook van een auto-immuunziekte. Voorbeelden zijn reuma, systemische lupus erythematodus (SLE), het syndroom van Sjörgen of myositis.
Waarom deze test?
Om te onderzoeken of het afweersysteem antinucleaire antistoffen (ANA) aanmaakt. Deze zogeheten autoantistoffen zijn gericht tegen onderdelen van de celkern (nucleus) in de lichaamscellen. Deze ANA antistoffen zien we bij auto-immuunziekten.
Wanneer wordt deze test gedaan?
Auto-immuunziekten leiden tot ontstekingen (van bijvoorbeeld gewrichten en nieren) en kunnen koorts, huidafwijkingen, longklachten en zenuwafwijkingen veroorzaken. Wanneer de dierenarts op basis van dit soort klachten vermoedt dat er sprake kan zijn van een auto-immuunziekte kan hij/zij de aanwezigheid van autoantistoffen in het bloed laten bepalen. We kunnen de ANA test zowel bij de hond als de kat uitvoeren. We gebruiken deze test bij de hond en kat alleen om de diagnose SLE te stellen. Andere auto-immuunziekten tonen we met andere tests aan. De huidvorm van lupus, en ook andere auto-immune huidziektes tonen we aan met een huidbiopt. De ANA test is bij deze huidziekten niet zinvol.
Wat betekent de uitslag van de ANA test?
Het aantonen van autoantistoffen in het bloed betekent niet automatisch dat uw huisdier leidt aan een auto-immuunziekte. Er kunnen namelijk ook autoantistoffen bij een hond of kat aanwezig zijn zonder dat er duidelijk sprake is van een herkenbare auto-immuunziekte. Belangrijk is dat de ANA-test alleen betekenis heeft wanneer er ook klachten zijn.
- Negatief: Er zijn geen autoantistoffen aangetoond en de kans dat de klachten veroorzaakt worden door SLE is klein. 70% van de dieren met SLE heeft aantoonbare auto-antilichamen.
- Dubieus: De uitslag is niet negatief, maar toch zo laag dat er twijfel is of we dit afwijkend moeten vinden. Dit noemen wij ook het grijze gebied.
- Licht verhoogd: Afhankelijk van het type van de gevonden autoantistoffen en de klachten van de patiënt kan een lichte verhoging wijzen op SLE.
- Sterk verhoogd: Bij een sterke verhoging neemt de verdenking op SLE toe. Maar ook dieren zonder symptomen kunnen een positieve ANA test hebben. En de test kan ook positief zijn in het verloop van andere ziektes. Alleen als de verschijnselen ook passen bij SLE, dan beschouwen we een positieve ANA test als bewijzend voor SLE.
