Dementie bij hond en kat

Heeft u een oudere hond die verdwaasd voor zich uit staart?
Heeft u een oudere kat die ’s nachts iedereen wakker houdt door klagelijk gemiauw?

Dementie kan de boosdoener zijn.

Wat is dementie?

Dementie, oftewel cognitieve dysfunctie, is een aandoening waarbij de “persoonlijkheid” van uw hond of kat verandert. Het is een verouderingsproces waarbij schade optreedt aan de hersenen waar de patiënt uiteindelijk aan overlijdt.

Bij de mens is bekend dat het geheugen, het beoordelings- en leervermogen verminderen. Ook het gedrag verandert.

Uit onderzoek is bekend dat deze veranderingen ook bij de hond spelen. De afwijkingen die we zien bij de hond lijken zo sterk op die van de mens dat de hond momenteel model staat in het onderzoek naar dementie bij de mens.

Leeftijd en dementie

Dertig procent van de katten tussen de 11 en 14 jaar oud jaar ontwikkelt een gedragsprobleem. Bij katten van 15 jaar of ouder, laat meer dan de helft een verandering in gedrag zien.
Vanaf 4,5 jaar leeftijd zien we honden met verschijnselen van dementie, maar meestal begint het vanaf 7 jaar. De helft van de honden ouder dan 11 jaar vertoont gedragsveranderingen. Dit loopt op tot zeventig procent bij honden vanaf 15 jaar.

Oorzaak dementie

Er zijn een aantal mogelijke oorzaken.

Net zoals bij Alzheimer (één van de vele vormen van dementie bij de mens) speelt de vorming en afzetting van amyloïd (“stukken eiwit”) rond de zenuwcellen in de hersenen van honden, een rol. Hierdoor sterven zenuwcellen af.
Daarnaast treedt zenuwschade op door de vorming van vrije radicalen.
Tekort aan Vitamine A, C en E vormen mogelijk ook een oorzaak.
Een urineweginfectie met de E. Coli bacterie kan bij de mens dementie veroorzaken door productie van gifstoffen (“toxines”); dit lijkt ook een rol te spelen bij de hond en de kat.

Over de oorzaken van dementie bij de kat is minder bekend.

Symptomen dementie

In de beginfase van dementie hebben honden voornamelijk slaapproblemen en gedragen zich sociaal onwenselijk. Later in het verloop van de ziekte, worden ze vaak onzindelijk en krijgen ze problemen met oriëntatie

De dieren maken minder contact met hun omgeving.
Ze kunnen slomer worden of een depressieve indruk maken.
Hun dag-en nachtritme verandert waardoor ze ’s nachts onrustig rond dolen en overdag veel slapen.
Sommigen poepen of plassen in huis.
Zowel minder poetsen als overdreven veel likken, valt vaak op.
Honden zijn tijdens de wandeling vaak verward en “snappen” niet waar ze zijn, ze kunnen zelfs “verdwalen” in hun eigen huis.
Sommigen gaan slechter eten.

Diagnose dementie

Het stellen van de diagnose dementie is alleen mogelijk als hersenweefsel microscopisch wordt onderzocht.

Omdat dit niet kan bij het levende dier is de eerste stap om andere ouderdomsziekten uit te sluiten die de symptomen kunnen verklaren. Dit kan bijvoorbeeld door:

Een goed lichamelijk en neurologisch onderzoek.
Bloed- en urineonderzoek.
Een MRI-scan.
Een ruggenprik.

Als andere ziekten zijn uitgesloten, komen we door het combineren van de verschillende symptomen tot een waarschijnlijkheids-diagnose van dementie.

Behandeling dementie

Kunnen we iets doen om de symptomen te verlichten?

De behandeling van dementie bestaat uit 2 hoofdzaken:

Verandering in de voeding
Aanpassen van onze omgang met het dier.

Het combineren van deze twee behandelingen geeft het beste resultaat. Hoe eerder we met behandelen beginnen, hoe beter het resultaat.

In slechts enkele gevallen is het gebruik van medicatie nodig en/of zinvol.

– geduld en aandacht

Net zoals bij dementerende mensen, is het aanpassen van de communicatie met ons huisdier belangrijk.

Geduld, veel aandacht, een rustige benadering.
Commando’s combineren met gebaren.
Het verrijken van de omgeving.
Het dier actief houden zijn belangrijk.

Het veranderen van de huiselijke omgeving moeten we voorkomen. Soms kan het nodig zijn een (deel van de) kamer af te sluiten als het dier gedesoriënteerd is en verdwaald.

– voeding en dementie

Het geven van een goede voeding is een belangrijk onderdeel van de bestrijding van dementie.

Er zijn speciale “dementie”-voedingen voor de hond op de markt die verrijkt zijn met onder andere omega-3-vetzuren en anti-oxidanten (Hill’s Prescription Diet® b/d®, Proplan Senior 7+®). Daarnaast is het ook mogelijk om bij de huidige voeding van uw hond een apart supplement te geven (Aktivait®, Vetplus® van Alk-Abello).
Voor de kat is er nog geen speciaal dementie-voer op de markt maar lijken de “arthrose”-diëten verbetering te geven of kan het voedingssupplement Aktivait® Kat (Vetplus® van Alk-Abello) gegeven worden.

– medicatie en dementie

Bij dieren met angstig gedrag kan medicatie (bv. Selgian®, Clomicalm®) in sommige gevallen verbetering geven. Enkel en alleen medicatie geven is niet zinvol.

Prognose dementie

Dementie is niet te genezen. We kunnen de ziekte enkel vertragen.