Blaasstenen en blaasgruis bij hond en kat

Blaasgruis is het best te vergelijken met microscopisch-klein zand. Blaasgruis zien wij bij blaasontstekingen. Bij katers kan het gruis de plasbuis in de penis verstoppen (de zogenaamde plaskater). De behandeling verschilt per diersoort en per gruissoort en probleem.

Blaasstenen zijn enkele millimeters tot enkele centimeters groot. Ook blaasstenen kunnen klachten geven die passen bij een blaasontsteking. Stenen kunnen vastlopen in de plasbuis. De reu krijgt het vaakst deze problemen. De behandeling is vaak chirurgisch, maar struvietstenen kunnen na het geven van een dieet oplossen.

Niersteen, blaassteen en stenen in de urineleider

Blaasgruis bij de kat

Blaasgruis is de op één na belangrijkste oorzaak van blaasontsteking bij de kat (de belangrijkste oorzaak is stress, bacteriën worden slechts bij 5% van de katten gevonden). Het is daarnaast de belangrijkste oorzaak van een verstopte plasbuis bij de kater (plaskater).

Een blaasgruisdieet is nodig om de problemen onder controle te krijgen.

Blaasgruis bij de hond

Bij de hond is blaasgruis van het type struviet vaak het gevolg van een bacteriële blaasontsteking. Na het geven van de juiste antibiotica, verdwijnt het blaasgruis vaak vanzelf.
Een dieet is in die gevallen niet nodig.

Honden die worden behandeld met het medicijn Allopurinol® (bij Leishmania en ammoniumuraat-stenen bij de Engelse Bulldog) kunnen hierdoor blaasgruis of nier- of blaasstenen krijgen.

De Dalmatiër, Engelse Bulldog, de Dwergschnauzer en honden met een levershunt hebben een vergrote kans op het krijgen van blaasgruis en -stenen.

Symptomen van blaasstenen en blaasgruis

De meeste dieren met blaasstenen of blaasgruis hebben last van blaasontstekingsverschijnselen:

• Vaak plassen
• Kleine beetjes plassen
• In huis plassen / buiten de bak plassen
• Bloed bij de urine

Als een dier niet kan plassen, kan de plasbuis verstopt zitten. Dit probleem komt vaker voor bij katers en reuen dan bij poezen en teven. Dieren hebben symptomen die kunnen lijken op een blaasontsteking. Het dier zal snel verslechteren en kan binnen 24 uur overlijden als er niet wordt ingegeprepen. Als u denkt dat dit het geval is, moet u met spoed naar een dierenarts.

Diagnose blaasstenen en blaasgruis

Blaasgruis stellen we vast met microscopisch onderzoek van de urine. Hiermee kan ook worden vastgesteld welk type blaasgruis het is en wat de beste behandeling is.

Blaasstenen stellen we vaak vast met een röntgenfoto of met een echo. Op een röntgenfoto kunnen sommige stenen worden gemist. Als een steen in de plasbuis is vastgelopen, is het vaak niet mogelijk een urinekatheter door te schuiven naar de blaas. Het kan ook zijn dat de katheter wel ingebracht kan worden maar dat dit moeizamer gaat.

Niersteen en blaassteen bij een hond (röntgenfoto)

Behandeling blaasstenen en blaasgruis

Struviet, zowel het gruis als de stenen, kan worden opgelost met een dieet.

Andere stenen moeten, als ze te groot zijn om uit te plassen, chirurgisch worden verwijderd. De chemische samenstelling is van de steen kan worden bepaald na de operatie. Mogelijk kan met een juiste behandeling aangroei van nieuwe stenen worden voorkomen.

Sinds 2022 werken we bij de afdeling Chirurgie van het MCD met een nieuwe methode voor het verwijderen van de stenen: Percutane cystolithotomie (PCCL) is een minimaal invasieve techniek. Door middel van deze procedure is het mogelijk om met behulp van een cystoscoop (een rigide camera) via een kleine opening de blaas en de urethra (plasbuis) van binnenuit te bekijken en stenen te verwijderen. De scoop zorgt voor een sterk uitvergroot beeld waardoor stenen goed in beeld gebracht worden en het slijmvlies van de blaas en urethra goed beoordeeld kan worden.

Voordelen van de procedure zijn de kleine opening in de huid en de blaas, minder pijn voor het dier en betere visualisatie.

Beeld van een steen in de plasbuis. Een  ‘stone retrieval basket’ helpt bij het verwijderen van de steen. 

Preventie van blaasgruis en blaasstenen

Hoe meer een dier drinkt, hoe kleiner de kans op blaasstenen en blaasgruis. Nat-voer is over het algemeen beter dan droog voer. Blaasgruisdiëten zorgen ervoor dat een dier meer gaat drinken. Ook kunt u uw huisdier iets lekkers te drinken geven als bouillon, een fond en een beetje melk.

Een verzurend dieet kan struviet voorkomen en oplossen.

Als de blaasstenen of het blaasgruis het gevolg is van een ziekte, kan een gerichte behandeling de vorming van nieuwe stenen of gruis voorkomen. Bij een levershunt stopt de vorming van stenen na een geslaagde operatie. Ander gruis of andere stenen kunnen soms worden bestreden met medicijnen.