Oorzaken nierfalen bij de hond

Er zijn veel mogelijke oorzaken van nierfalen bekend. Als de dierenarts de oorzaak van het nierfalen bij uw hond of kat weet, kan hij deze mogelijk behandelen, wat gunstig is voor de prognose. Bij chronisch nierfalen is de oorzaak soms al verdwenen, wat niet wil zeggen dat het zoeken naar de oorzaak geen zin heeft.

Om de oorzaak van het nierfalen is het volgende onderzoek aan te raden:

• Echo
• Uitgebreid urine onderzoek
• Uitgebreid bloedonderzoek
• Bij verdenking op tumoren en bij eiwitverlies via de nieren kan een nier-biopt geïndiceerd zijn

Mogelijke oorzaken van nierfalen

Nierbekkenontsteking

Soms zijn veel plassen en drinken de enige klachten van een nierbekkenontsteking bij de hond of kat. Dieren kunnen koorts hebben of klachten die wijzen op een blaasontsteking.
De karakteristieke rugpijn die bij mensen veel wordt waargenomen, wordt bij huisdieren zelden gezien.

Een onbehandelde nierbekkenontsteking kan leiden tot nierfalen. De behandeling van een nierbekken ontsteking is vaak langdurig en kostbaar. Een korte antibioticakuur is veelal niet voldoende.

Zie nierbekkenontsteking

Lage bloeddruk

Van al het bloed wat het hart rondpompt, gaat 25% naar de nieren. Bij een lage bloeddruk kunnen de nierenbeschadigd raken. Een lage bloeddruk wordt gezien bij hartproblemen en shock. Ook sommige medicijnen kunnen de doorbloeding van de nieren verminderen, zoals ACE remmers, prednisolon en pijnstillers.

Verminderde urine-afvoer

Als een hond langdurig niet kan plassen, bijvoorbeeld door een blaassteen, kunnen ook de nieren beschadigd raken. Bij het oplossen van de afsluiting in de urinewegen zullen de nieren vaak, maar niet altijd, herstellen.

Blaassteen en blaasgruis

Suikerziekte

Suikerziekte is de belangrijkste oorzaak van nierfalen bij de mens. Bij de hond komt deze combinatie minder vaak voor.

Hoog calcium

Bij honden wordt een hoog calciumgehalte in het bloed vaak veroorzaakt door kanker. Honden plassen en drinken veel en zijn soms spierzwak. Deze problemen starten vaak zeer plosteling.
Als de oorzaak van het hoge calcium niet snel wordt behandeld, kan onherstelbaar nier-schade ontstaan.

Zie calcium

Medicijnen

Bepaalde medicijnen kunnen schadelijk zijn voor de nieren. Voorbeelden zijn:

• Alle pijnstillers van het NSAID type
• ACE remmers (als Fortekor)
• Antibiotica (als Gentamycine)
• Röntgencontrastmiddelen

Nierstenen bij de hond

Als een dier te weinig drinkt kunnen in het nierbekken stenen ontstaan. Deze stenen kunnen langdurig, zonder symptomen, in het nierbekken liggen. Als deze stenen plosteling in de urineleider (die loopt van de nier naar de blaas) vast komen te zitten, wordt een nier per direct uitgeschakeld.
Het vastlopen van nierstenen is erg pijnlijk, al is dat bij dieren soms niet erg duidelijk.

De diagnose wordt gesteld met een echo. De behandeling is chirurgisch.

Zie ook nierstenen

Glomerulaire aandoeningen bij de hond 

Een glomerulus is een filter die er voor zorgt dat bloedcellen en eiwitten in het bloed blijven en alleen water en opgeloste afvalstoffen in de urine terecht komen.

Bij glomerulaire aandoeningen zijn de nierfiltertjes aangetast, waardoor er eiwit verloren gaat via de urine. Dat eiwit had eigenlijk niet door de filtertjes in de urine terecht moeten komen.

Eiwit in de urine is schadelijk voor de cellen in de nieren. De nieren raken daardoor beschadigd.

Ook is het vervelend dat er bepaalde eiwitten uit het bloed verdwijnen. Dit kan leiden tot trombose en vochtophoping (ascites).

Er zijn verschillende glomerulaire nierziektes:

• Infectieuze oorzaken
  o.a. Chronische bacteriële infecties (gebitsontstekingen, bacteriële huidproblemen, baarmoederontsteking, bloedvergiftiging, prostaat ontsteking). Buitenlandse parasieten als Babesia, Ehrlichia, Leishmania en Hartworm
• Tumoren 
  Maligne lymfoom, leukemie, mastceltumor, en andere tumoren
• Ontstekingen
  Alvleesklierontsteking (pancreatitis), immuunziekten. Bij de Berner Sennenhond zien we een ziekte waarbij er antilichamen vastlopen in de nierfiltertjes (immuuncomplex glomerulonefritis) en bij de Sharpei kunnen we amyloïdose in de nieren vinden (bij amyloïdose hoopt het rare eiwit amyloïde zich op in de nieren)
• Andere oorzaken 
  Ziekte van Cushing (een hormoonziekte), hoog prednison gebruik, suikerziekte, cyclic hematopoiesis (een ziekte van de bloedcellen, dit vinden we soms bij de Collie of Schotse herder), trimethoprim-sulfa (antibiotica), te veel vet in het bloed, erfelijke ziektes
• Zonder aanwijsbare oorzaak

Nierziektes binnen bepaalde families of rassen

• Nierdysplasie 
  Bij deze ziekte zijn de nieren in aanleg misvormd. We kunnen dit vinden bij Lhasa Apso, Shih Tzu, Standaard poedel, Soft-Coated Wheaten Terrier, Chow-Chow, Alaskan Malamute, Miniature Schnauzer, Kooiker, Golden Retriever
• Primaire glomerulopathie 
  Deze erfelijke afwijking van de nierfiltertjes kunnen we vinden bij Samoyeed, Engelse Cocker Spaniel, Bull Terriër, Dalmatiër, Dobermann, Bull Mastiff, Newfoundlander, Rottweiler, Pembroke Welsh Corgi  en Beagle
• Polycystic kidney diseases (PKD) 
  Een ziekte waarbij er holtes (cystes) in de nieren zitten die gevuld zijn met vocht. Die holtes vullen zich met vocht in de loop der jaren en verdrukken het gezonde nier-weefsel. Dit kunnen we zien bij de Bull Terriër, Cairn Terriër en de West Highland White Terriër
• Amyloïdose
  Bij deze nierziekte wordt er een raar soort eiwit (amyloïde) gevormd in de nieren, en de nierfiltertjes worden hierdoor aangetast. Dit komt voor bij Shar Pei, English Foxhound en Beagle
• Immuungemedieerde glomerulonefritis 
  Antilichamen lopen vast in de nierfiltertjes en maken deze kapot. Deze ziekte kunnen we vinden bij de Soft-Coated Wheaten Terriër (de ziekte wordt binnen dit ras vaak PLN genoemd), Berner Sennenhond, Brittany Spaniel. In Amerika is er DNA onderzoek mogelijk voor Soft Coated Wheaten terriërs om ze te screenen op PLN
• Fanconi syndroom
  Bij de Basenji komt het Fanconi Syndroom voor. Bij Fanconi functioneren de cellen van de nierbuisjes niet goed, waardoor de hond teveel glucose en ander nuttige stoffen uitplast.
• Bij de Duitse herder kunnen we bepaalde niertumoren (multifocal cystoadenocarcinoma)
• Bij de Welsh Corgi Pembroke bepaalde vaatafwijkingen in de nieren (telangiectasia) vinden