SDMA – nierfunctie-test

Bij nierfalen zijn veel stoffen in het bloed verhoogd of verlaagd. Van oudsher bepaalt de dierenarts het ureum en het creatinine om te kijken of er mogelijk sprake is van nierfalen. 

Een snelle diagnose en gerichte behandeling kan het leven van een nierfalen patiënt weer leuk maken.

Ureum, Creatinine of SDMA

Zowel het ureum, creatinine als de SDMA zijn verhoogd bij:

• Nierfalen.
• Een afsluiting van de plasbuis of lekke urineblaas.
• Een lage bloeddruk, uitdroging of shock.

Het SDMA is van deze drie stoffen echter het betrouwbaarst

Ureum

Het ureum is verhoogd bij nierfalen, een lage bloeddruk en bij een urineblaasprobleem, en ook:

• Na het eten van veel eiwitten.
• Bij een maag- of darmbloeding.
• Bij dieren die sterk vermageren.

Creatinine

Het creatinine is verhoogd bij  nierfalen, een lage bloeddruk en bij een urineblaasprobleem.

Bij oudere dieren en dieren met weinig spieren is het creatinine lager dan bij een dieren met veel spieren. Dit kan van invloed zijn op het vaststellen van nierfalen. Nierfalen wordt bij dieren met weinig spieren pas in een later stadium gevonden da bij dieren met veel spieren.

SDMA: eerder nierziekte vaststellen

Een verhoogd SDMA kan net als het creatinine wijzen op nierfalen, een lage bloeddruk of urineblaas/plasbuiproblemen.

In tegenstelling tot de creatinine wordt de hoogte van het SDMA niet beïnvloed door de leeftijd of mate van gespierdheid van het dier.

Het SDMA kan daardoor eerder verhoogd zijn dan het creatinine.

• Bij een gestegen creatinine is de nierfunctie over het algemeen met meer dan 75% afgenomen.
• De SDMA kan al verhoogd zijn bij een afname van de nierfunctie met 25 tot 40%.

Het SDMA (zwart) stijgt bij deze kat eerder dan de creatinine (grijs). Waarden boven de horizontale lijn zijn afwijkend.bron

Wat te doen als SDMA verhoogd?

Als het SDMA verhoogd is, is er mogelijk sprake van nierfalen.

stap 1

• Kan de hond of kat plassen? Is de blaas leeg? Denk aan blaasstenen of blaasgruis.
• Is er mogelijk sprake van een lekke blaas (na een aanrijding).
• Is het dier mogelijk uitgedroogd of in shock?

Als dit niet het geval is, is er waarschijnlijk sprake van nierfalen. Ga naar stap 2.

stap 2

• Onderzoek de oorzaak van het nierfalen:

• Maak een echo van de nieren.
• Doe aanvullend urineonderzoek.
• Doe aanvullend bloedonderzoek.

stap 3

• Is er sprake van chronisch of acuut nierfalen?

Kenmerken chronisch nierfalen:

• Het dier is al langer ziek, eet al langer slecht of drinkt al langer meer.
• Het dier is afgevallen.
• Het dier heeft een slechte vacht.
• De nieren zijn op echo klein.

Bij acuut nierfalen kan een dier soms volledig genezen.
Bij chronisch nierfalen streeft de dierenarts naar verbetering van de klinische situatie en daarna bescherming van de nieren.

stap 4

• Drinkt de hond of kat voldoende?
• Geeft de hond of kat over?

Als de patiënt onvoldoende drinkt of uitgedroogd is, is opname aan te raden.

stap 5

• Stel een behandeling in en controleer het effect.

Lees verder bij nierfalen.

Nierfalen of nierziekte?

Het creatinine en het SDMA gaan pas stijgen als er sprake is van ernstige nierschade.
Het SDMA stijgt vaak eerder dan het creatinine.

Er kan ook sprake zijn van een nierziekte zonder verhoging van de SDMA of creatinine. 

• Het tijdig behandelen van een nierbekkenontsteking (soms geeft dit veel drinken en veel plassen als enige klacht) kan nierfalen voorkomen.
• Parasieten als Ehrlichia en Leishmania kunnen een glomerulonefritis en verhoogde eiwit/creat ratio geven. Naast het bestrijden van de parasiet moet ook de glomerulonefritis worden behandeld om nierfalen te voorkomen.

GFR staat voor “Glomerular Filtration Rate” en heeft aan hoe goed de nieren het bloed schoon maken (een van de functies van de nier).