Poeptransplantatie
Een poeptransplantatie is een behandeling waarbij de ontlasting van een gezonde donor wordt overgebracht naar de darmen van een zieke hond of kat. Het doel is om de balans van de darmflora te herstellen en zo de gezondheid te verbeteren.
Darmflora
Het maagdarmkanaal wordt bewoond door een enorm aantal micro-organismen. Dit zijn vooral bacteriën, maar er leven ook virussen, parasieten, gisten en schimmels. Samen vormen zij het microbioom, beter bekend als de darmflora. Deze darmbewoners zijn belangrijk, omdat ze onder meer helpen bij de vertering van het eten, het trainen van het afweersysteem en het wegjagen van schadelijke ziekteverwekkers. Wanneer het microbioom uit balans raakt, kan dit leiden tot chronische darmziekte.
Honden en katten met een chronische darmziekte hebben een langdurige ontsteking in het maagdarmkanaal. We spreken van chronische darmziekte als de klachten (zoals slecht eten, overgeven, diarree, afvallen) langer dan drie weken aanwezig zijn of regelmatig terugkeren. De meeste honden en katten met een chronische darmziekte kunnen goed worden behandeld met speciale voeding of medicijnen. Als de ziekte erg moeilijk te behandelen is, kan een poeptransplantatie – of fecale microbiota transplantatie (FMT) – uitkomst bieden. De theorie achter een poeptransplantatie is dat een “zieke” darmflora wordt vervangen door een “gezonde” darmflora. Dit moet leiden tot verdwijnen van de ontsteking en ziekteverschijnselen.
Effectiviteit
Bij honden en katten staat het onderzoek naar de werkzaamheid van poeptransplantaties nog in de kinderschoenen. Wij bewaren deze behandeling daarom voor specifieke patiënten:
- Puppies met een infectie met het Parvo-virus. Uit onderzoek blijkt dat deze pups sneller opknappen, eerder uit het ziekenhuis worden ontslagen en een kleinere kans hebben om te overlijden aan de ziekte wanneer ze naast de standaard therapie ook een poeptransplantatie krijgen.
- Chronische darmziekte die niet reageert op standaard behandelingen, zoals aangepaste voeding, probiotica en ontstekingsremmers. Uit de eerste onderzoeken bij honden blijkt dat ongeveer 75% van de honden in dat geval positief reageert op poeptransplantaties. Dat houdt in dat de symptomen verminderen en/of dat er minder medicijnen nodig zijn om de ziekte onder controle te houden. Bij katten zijn er nog geen vergelijkbare wetenschappelijke onderzoeken gedaan, maar voeren we de behandeling wel uit.
Bijwerkingen
De meeste dieren verdragen de behandeling goed. Ongeveer 25% ervaart tijdelijke (verergering van) maagdarmklachten, zoals buikpijn, overgeven of diarree. In de meeste gevallen herstellen deze dieren binnen enkele dagen vanzelf weer van de bijwerkingen.
Poeptransplantatie bij het Maag-darm Centrum voor Dieren
De behandeling ziet er bij het Maag-darm Centrum voor Dieren als volgt uit:
Intake
De internist zal tijdens een eerste bezoek samen met u beoordelen of een poeptransplantatie een geschikte behandeling voor uw hond of kat is. Soms wordt besloten dat er eerst nog aanvullende onderzoeken of behandelingen wenselijk zijn. Als uw dier in aanmerking komt voor een transplantatie, dan wordt een vervolgafspraak gemaakt voor de eerste behandeling.
Voorbereiding
Een goede voorbereiding is erg belangrijk. Uw hond of kat moet minstens acht uur nuchter zijn. Dat betekent dat hij niet mag eten, maar wel drinken. Honden moeten bovendien net vóór de transplantatie 30-60 minuten worden uitgelaten. Zo proberen we te voorkomen dat er nog ontlasting in de dikke darm aanwezig is op het moment van de transplantatie.
Transplantatie
Om het transplantaat (een dikke vloeistof) toe te dienen wordt een zachte katheter via de anus in de dikke darm gebracht. Wanneer de katheter op de juiste diepte is, wordt het transplantaat in een paar minuten langzaam ingespoten. De meeste honden accepteren dit zonder narcose. Erg zenuwachtige honden kunnen vóór vertrek naar de kliniek een medicijn krijgen om ze te kalmeren. Als deze medicatie niet helpt, dan kunnen we een lichte verdoving geven. Katten krijgen standaard een lichte verdoving.
Na de behandeling
Voor een optimaal effect willen we het transplantaat zo lang mogelijk in de darm houden, het liefst de rest van de dag. Om te voorkomen dat uw hond of kat het direct weer uitpoept, is het advies om de eerste zes uur na de behandeling geen eten te geven en beweging zo veel mogelijk te beperken. Voor honden betekent dit dat ze niet of slechts kort mogen worden uitgelaten. Uw kat kunt u het beste tijdelijk niet naar buiten laten en eventueel in een bench houden.
Het vervolg
Binnen één tot drie weken verwachten we de eerste positieve effecten van een transplantatie te merken. Niet altijd slaat de transplantatie direct aan. We raden daarom aan om minstens twee tot drie transplantaties te geven, elk met twee tot drie weken tussentijd. De internist zal samen me u besluiten hoe snel en hoe vaak de transplantaties het beste kunnen worden uitgevoerd.
Mijn dier heeft snel na de transplantatie gepoept, wat nu?
Mocht uw huisdier het transplantaat snel weer uitpoepen, dan geven we niet direct een nieuwe behandeling. We kunnen namelijk niet kunnen inschatten hoeveel van het transplantaat is achtergebleven. Als we te snel een tweede behandeling geven, zou dat kunnen leiden tot bijwerkingen.
Wie is de donor?
De donorpoep komt van gezonde honden en katten. Om ervoor te zorgen dat we geen ongewenste ziektes overbrengen met de poeptransplantatie, worden onze donoren en hun ontlasting regelmatig uitgebreid onderzocht. Denk hierbij aan lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek, urineonderzoek, echografie van de buik, onderzoek van de ontlasting op parasieten en schadelijke bacteriën, en de dysbiose index om te zien of de darmflora in balans is.
Afspraak maken?
Bij het Maag-darm Centrum voor Dieren worden jaarlijks honderden dieren onderzocht en behandeld vanwege chronische of terugkerende maagdarmproblemen. Denkt u dat uw dier baat heeft bij een poeptransplantatie? Vraag uw dierenarts om een verwijzing en neem contact met ons. Wij helpen u graag verder.
