Neusschimmel bij de hond (Aspergillose)

Neusschimmel (aspergillose) komt met name voor bij honden met een lange neus. Bij katten en andere honden is het een zeldzaamheid. De aandoening is erg pijnlijk. Uw hond wordt slomer en eet minder graag. De meeste dieren komen bij ons vanwege een snotneus en/of een bloedneus.

Verschijnselen neusschimmel

De gemiddelde hond met neusproblemen door schimmel Aspergillus fumigatus is 3,3 jaar oud. Maar infecties zijn ook gevonden bij honden tussen de 3 maanden en 11 jaar. We zien het met name bij jong volwassen honden met een lange neus. Neusschimmel komt regelmatig voor bij Duitse Herders, Labrador Retrievers, Bull Terriërs, maar ook Rottweilers.

De problemen ontwikkelen zich geleidelijk. Eerst heeft de hond geringe eenzijdige neusuitvloeiing. Bij het voortschrijden van de problemen kan de neusuitvloeiing tweezijdig en bloederig worden. Ernstige bloedneuzen kunnen dan optreden.

In sommige gevallen verliest de neusdop zijn zwarte pigment op de plek waar de uitvloeiing meestal zit (dit kan ook optreden bij andere chronische neusaandoeningen). De neus zit niet verstopt.

Neusschimmel is pijnlijk 

De schimmel in de neus lost het kraakbeen op. Dit is een pijnlijk proces. Omdat de klachten heel geleidelijk ontstaan, merken de meeste eigenaren hier weinig van. De hond vermijdt het aanraken van de neus, wil soms niet meer uit de bak eten, is rustiger en minder speels. Pas als de ontsteking onder controle is en de hond weer blij en vrolijk is, wordt het duidelijk hoeveel hoofdpijn de hond had.

De diagnose neusschimmel 

Bij neusonderzoek is het verlies van kraakbeen meestal het meest opvallend. Soms kan tot in de voorhoofdsholten worden gekeken. Bij veel honden is de schimmel zelf zichtbaar: een pluizige witte, soms iets gelige, wat-achtige structuur.
Op een CT scan van het hoofd is het verlies van kraakbeen en bot vaak goed zichtbaar. Op de CT is ook goed zichtbaar of het bot tussen neus en hersenen (het zeefbeen) nog intact is. Dit is van belang als er onder hoge druk behandeld wordt.

Rhinoscopie: Aspergillus in de neus van een hond

Röntgenfoto’s zijn goedkoper dan een CT scan, maar we kunnen er minder op zien. Met de komst van de CT scan, gebruiken we steeds minder röntgenfoto’s bij het onderzoek van de neus.

Een schimmelkweek van de neus is erg onbetrouwbaar. Zowel vals-negatieve als vals-positieve uitslagen komen zeer regelmatig voor. Ook bloedonderzoek is niet zinvol om de diagnose neusschimmel te stellen.

De behandeling van neusschimmel 

Systemische behandeling: de behandeling van neusschimmel met tabletten of drankjes raden wij af. De behandeling is langdurig, duur, geeft veel bijwerkingen en is minder efficiënt dan de lokale behandeling: slechts 50 tot 70% van de behandelde dieren geneest.

Locale behandeling: het aanbrengen van antischimmelmiddelen in de neus leidt in de meeste gevallen tot blijvende genezing, al zijn bij sommige honden meerdere behandelingen nodig.
Er zijn verschillende opties. Wetenschappelijke studies laten geen duidelijk verschil zien tussen de resultaten van deze verschillende opties. Er is wel een verschil in kosten en ervaring van de patiënt.

• Optie 1: buisje(-s) in de voorhoofdholte(-n): de goedkoopste optie. Het buisje / de buisjes worden onder narcose aangebracht in de voorhoofdholten. Twee maal per dag, gedurende 14 dagen, moet u een anti-schimmelvloeistof door deze buisjes spoelen. De meeste honden vinden de behandeling vervelend, vergelijk het met het krijgen van water in de neus bij het zwemmen. Daarnaast moeten ze een kraag dragen, wat ook niet leuk is.
• Optie 2a: onder narcose worden de voorhoofdsholten geopend, en samen met de neus gespoeld. Daarna wordt er een zalf aangebracht en de holten worden weer gesloten.
• Optie 2b: onder narcose wordt al het afwijkende weefsel uit de neus verwijderd. Daarna wordt de neus gespoeld en een zalf ingebracht. De kans op succes is sterk afhankelijk van de mogelijkheid om al het afwijkende weefsel te verwijderen. Omdat dit deel van de behandeling veel tijd kost, is deze behandeling duurder dan optie 1. Het voordeel is dat uw hond zonder buisjes en kraag naar huis kan.
• Optie 3: behandeling onder druk: na het schoonmaken en spoelen van de neus wordt de neus afgesloten en de geneesmiddelen worden onder hogere druk in de neus gebracht. Deze hoge druk fase duurt een uur, waarbij de hond elke kwartier een kwartslag wordt gedraaid. Voor deze behandeling moet het bot tussen de neus en hersenen intact zijn. Dit controleren we met behulp van een CT scan.

Waardoor ontstaat neusschimmel 

Aspergillus fumigatus is een normale schimmel die overal voorkomt. Onderzoek bij honden met neusschimmel liet een normale afweer zien. Anatomische afwijkingen van de neus zijn mogelijk de veroorzakers van de vatbaarheid. Omdat de aandoening niet heel vaak voorkomt, is structureel onderzoek hiernaar niet mogelijk.

Bij mensen met een sterke weerstandsvermindering (AIDS, chemotherapie) kan de schimmel ernstige longontsteking geven. Deze systemische aspergillose komt bij honden niet voor.