Hondenziekte (ziekte van Carré, distemper, hard pad disease)

Hondenziekte (ziekte van Carré of Canine Distemper) wordt veroorzaakt door een virus dat ontstekingen kan geven van de neus, luchtwegen, longen, maag en darmen. Minder vaak voorkomend zijn klachten aan de hersenen, ogen en de huid. Honden en fretten kunnen in het ergste geval aan de ziekte overlijden.

Tegen het virus wordt in Nederland standaard geënt. Gevaccineerde dieren kunnen nog wel ziek worden, maar de klachten zijn over het algemeen minder ernstig.

Een goedkope rashond uit het buitenland en heeft een grotere kans om hondenziekte te krijgen.

Symptomen hondenziekte

Alle honden die onvoldoende gevaccineerd zijn kunnen ziek worden. Meestal betreft het pups.
Problemen van de luchtwegen, maag en darmen staan meestal op de voorgrond. Klachten van hersenen, huid en ogen komen minder vaak voor maar hebben vaak een slechtere prognose.

• Luchtwegen (meeste patiënten): neusuitvloeiing, ooguitvloeiing, hoesten, benauwd, longontsteking
• Maag- en darmen (meeste patiënten): niet willen eten (anorexie), braken en diarree (mogelijk met bloedbijmenging)
• Neurologische problemen (sommige patiënten): vaak 1-3 weken na bovenstaande klachten, maar soms gelijktijdig of pas na enkele maanden. Sommige honden ontwikkelen neurologische symptomen zonder eerst luchtweg- of maag-darmklachten te hebben gehad. De neurologische problemen kunnen sterk wisselend zijn: epilepsie (partieel of gegeneraliseerd), spierzwakte, verlamming, evenwichtsstoornissen, spierkrampen en stijfheid of pijnlijk reageren bij aanraken
• Huidproblemen (sommige patiënten): puistjes (goede prognose) tot verdikking van neusspiegel en voetzooltjes (Hardpad Disease, slechte prognose)
• Ogen (zelden): ontsteking van het vaatbed in de ogen (troebele ogen), droge ogen, plotselinge blindheid (ontsteking van de oogzenuw) en loslaten of afsterven van het netvlies.

Diagnose hondenziekte

Op basis van alleen de symptomen kan de diagnose niet gesteld worden. Ziekten als kennelhoest kunnen vergelijkbare luchtwegproblemen geven. Ook maag-darmklachten kunnen verschillende oorzaken hebben. Als deze klachten gepaard gaan met, of gevolgd worden door genoemde huid-, neurologische- en oogklachten is Hondenziekte wel waarschijnlijk.

Routine bloedonderzoek kan de ziekte niet aantonen. Vaak is er sprake van een verlaagd aantal witte bloedcellen (lymfocyten) en bloedplaatjes, maar dit kan ook wijzen op een andere aandoening

Er bestaat geen snelle in-huis test.

De diagnose kan worden gesteld door een PCR test of een immunofluorescentietest van oog- of neusuitvloeiing of met een antilichamentest. Tests kunnen vals-negatief zijn, maar (na vaccinatie) ook vals-positief zijn. De uitslag van deze testen laat meestal enkele dagen op zich wachten.

Behandeling hondenziekte

Er bestaat geen specifieke behandeling voor hondenziekte. Een symptomatische behandeling kan uw hond ondersteunen en helpen bij het overwinnen van het virus

• Opname voor verpleging
• Infusen
• Middelen tegen overgeven
• Dwangvoeding
• Breedspectrum antibiotica (zoals doxycycline)

Hondenziekte is zeer besmettelijk

Hondenziekte is zeer besmettelijk. Het wordt overgebracht via hoesten, niesen, proesten, direct en indirect contact. Het virus is ook aanwezig in ontlasting en urine. Dieren kunnen tot 4 maanden na besmetting het virus uitscheiden. Als het dier geen klachten heeft, is de hoeveelheid uitgescheiden virussen meestal laag.

Dieren met geringe of milde klachten zijn vaak de oorzaak van het introduceren van de problemen in asielen.

Quarantaine

Bij verdenking op hondenziekte dient een dier te worden opgenomen in quarantaine. Ook dieren met geringe klachten kunnen het virus verspreiden en een gevaar vormen voor onvoldoend beschermde honden.

Als de hond hersteld is, mag hij nog vier weken geen contact hebben met gevoelige dieren.

Incubatietijd 

Drie tot zes dagen na infectie kan het dier een koortspiek krijgen. Dit valt de eigenaar vaak niet op. Eén tot vier weken na infectie krijgen de meeste dieren andere klinische klachten. De ontsteking van de kleine hersenen treedt meestal 3 maanden na de eerste verschijnselen op.

Desinfectie 

Het virus is in de omgeving makkelijk te doden. Routine schoonmaak en desinfectie, hitte en uitdroging doden het virus snel.

Bescherming tegen het virus 

Pups zijn via antilichamen in de moedermelk beschermd tegen hondenziekte. Als de teef niet gevaccineerd is, en de ziekte niet heeft gehad, werkt dit beschermingsmechanisme niet.
Zodra de moedermelk is uitgewerkt (dit is als de pup tussen de enkele weken en 5 maanden oud is) kan de pup zelf weerstand opbouwen tegen deze infectie.

In de tussenliggende periode is elke pup vatbaar voor het virus.

In Nederland worden de meeste pups tussen 9 en 12 weken gevaccineerd tegen Hondenziekte. Omdat de antilichamen in de moedermelk soms ervoor zorgen dat het vaccin niet werkt, zijn niet alle pups hondjes beschermd tegen hondenziekte, ook al zijn ze ingeënt.

Het vaccin tegen hondenziekte werkt binnen enkele uren. Na enkele dagen is er volledige bescherming.

Bij een uitbraak van het virus, kunnen dieren die vóór 5 maanden leeftijd voor het laatst gevaccineerd zijn, en dieren die langer dan een jaar geleden ingeënt zijn, opnieuw gevaccineerd worden.
Bij pups onder de 5 maanden, waarbij het moederdier gevaccineerd was, bestaat er een speciaal recombinant vaccin dat kan worden gegeven.

Honden worden in Nederland standaard geënt op 9 weken, 12 weken, 12 maanden. De Hondenziekte enting dient normaal elke drie jaar herhaald te worden. De driejaarlijkse enting kan worden vervangen door een jaarlijkse  bloedtest (Vaccicheck®, Titercheck®) die de beschermende titers tegen Parvo, Hondenziekte en infectieuze hepatitis (HCC) kan meten. Bij honden die erg veel last hebben van een enting is zo’n bloedtest mogelijk een aanrader. Het herhalen van de enting is nodig bij een negatieve test.  Note: Vaccinaties tegen Leptospirose en Kennelhoest dienen jaarlijks gegeven te worden.

Lees verder: inentingen hond

Prognose

Dieren die Hondenziekte hebben gekregen kunnen volledig genezen van de klachten. Het komt helaas ook regelmatig voor dat de klachten zo ernstig zijn dat het dier komt te overlijden of dat euthanasie de enige optie is.

Honden met neurologische klachten zullen deze klachten niet meer kwijt raken. In sommige gevallen heeft het dier echter een mooi leven. Ook oogklachten en de Hardpad Disease hebben een slechte prognose.

Pups uit het buitenland

Pups uit hondenfarms en dierenwinkels hebben grotere kans op infectieuze aandoeningen zoals Hondenziekte. De kans dat deze dieren ziektes als Parvo en Hondenziekte krijgen is groter dan bij dieren uit een gelegenheidsnestje met liefhebbende eigenaren.

Niet gevaarlijk voor de mens

Hondenziekte is niet gevaarlijk voor de mens of voor de kat. Onderzoek heeft geen relatie kunnen aantonen tussen multipele sclerose en hondenziekte.