Een gebroken bot

Wat is een bot?

Botten zorgen bij de hond of kat, net als bij de mens, voor stevigheid van het lichaam. Zonder botten is het lichaam een soort ‘plumpudding’. Een bot bestaat uit kraakbeen, kalk en beenmerg. Een groot misverstand is dat veel mensen denken dat botten dood zijn. Echter, botten zijn levend en daarom kunnen botten na een botbreuk weer genezen. Botten kunnen bloeden net als andere weefsels in ons lichaam.

Links:  zo ziet dood en geprepareerd bot/been eruit.
Rechts: zo ziet een levend bot eruit tijdens een operatie. We zien dat er bloedinkjes ontstaan omdat er bloedvaten in het bot zitten.

Wat is een gebroken bot?

Gebroken botten zien we helaas zeer regelmatig bij honden en katten. De oorzaak is veelal een val of aanrijding. Een gebroken poot, gebroken bekken, gebroken kaak of gebroken teen komen het vaakst voor. Maar ook botten  van de schedel en wervelkolom kan men breken.

Indien een dier na een ongeluk zijn been breekt, dan zal hij veelal niet op de poot staan. Soms zijn de symptomen van een breuk evident. Het been heeft een afwijkende stand, of in het ergste geval ziet u de botten door de huid steken. In het merendeel van de gevallen zie je aan het dier met en gebroken been niets, het been is wat dik, soms blauw van de kneuzing en het been wordt ontlast. In een enkel geval ontstaat er naast een botbreuk een wond. Dit kan een simpel schaafwondje zijn maar ook een diepe vleeswond waar je soms zelfs het bot in ziet zitten.

Een bot kan breken op twee manieren;
– als er ineens grote krachten op het bot inwerken (merendeel van alle breuken)
– als er ‘botmoeheid’ optreedt in het bot (zeldzaamheid)

Een bot is heel stevig maar heeft ook een bepaalde veerkracht. Als de maximale veerkracht wordt overschreden, breekt het bot. Dit kan gebeuren als een hond of kat aangereden wordt of van grote hoogte valt.

Bij ‘botmoeheid’ kunt u denken aan ‘metaalmoeheid’. De bekende goochelaar ‘Urie Geller’ liet theelepels op het podium breken. Wat niemand zag was dat hij het lepeltje eerst vele malen een klein beetje boog, waardoor metaal moeheid optrad. Daarna brak het lepeltje makkelijk. Een vergelijkbaar voorbeeld is ook de marsfractuur bij soldaten die langdurig een mars hebben gelopen. Zij buigen hun middenvoetsbeentje bij elke stap, waardoor haarscheurtjes ontstaan waardoor de botjes in de middenvoet uiteindelijk breken.

Omdat een bot leeft, kan het na de breuk gelukkig weer genezen. Het herstel van een botbreuk verloopt in vijf fasen.

Op een bot kunnen diverse krachten inwerken; bijvoorbeeld duw en trekkrachten bij een aanrijding. Ook draaikrachten kunnen teveel worden voor een bot, denk hierbij aan een sprong waarbij de voet landt en de hond over de as van zijn voet draait. Dan kunnen bepaalde botten breken. 

Symptomen botbreuk

Vaak is duidelijk te zien als een hond of kat iets gebroken heeft.

Bij een gebroken poot of gebroken teen hangt het pootje er bij, ligt in een vreemde hoek en/of het dier loopt mank. Bij een gebroken bekken loopt de hond of kat mank of wil helemaal niet meer lopen. Een gebroken kaak zorgt er meestal voor dat een hond of kat de bek niet meer kan gebruiken, een scheve kaak stand heeft, veelal heeft de kat pijn en soms zien we bloed. De symptomen van een schedelbreuk of gebroken ruggenwervel hangen af van het type breuk en het verdere letsel.

Botbreuken gaan vaak samen met pijn, zwelling, bloedingen en eventueel shock. Dit is afhankelijk van de manier waarop het bot gebroken is, maar ook van de algemene toestand van het dier.

Deze röntgenfoto’s in twee richtingen (loodrecht op elkaar) maken duidelijk dat dit een breuk is die verplaatst is en veel losse stukjes heeft. Aan de hand van deze foto’s en het onderzoek van de hond besluiten we wat te doen.