Kanker bij de hond

Wat is kanker? 

Wat is kanker bij honden? Een lichaam bestaat uit biljoenen cellen (dat zijn 12 nullen). Al deze cellen hebben ieder een eigen taak en ze werken goed samen. Kankercellen zijn zieke cellen. Ze werken niet samen, maar zijn vooral bezig zich te vermenigvuldigen.  Er komen zo steeds meer kankercellen, die samen een klont weefsel vormen (tumor) die alleen maar in de weg zit. De kankercellen veroorzaken ziekte doordat ze gezonde cellen hinderen in hun werk of doden. Ook kunnen kankercellen zoveel energie verbruiken, dat er voor gezonde cellen te weinig overblijft.

Waardoor krijgt een hond kanker? 

Elke dag worden miljoenen cellen in het lichaam vervangen. Dit kan zijn in het kader van het normale onderhoud, maar ook vanwege herstel van wondjes. Bij dit proces wordt één cel gedeeld tot twee cellen. Het erfelijk materiaal van de eerste cel (het DNA) wordt gekopieerd. Soms wordt een klein stukje DNA fout gekopieerd. In de meeste gevallen gaat deze cel met afwijkend DNA dood en wordt die vervangen door een gezonde cel. Als de cel met het foute DNA blijft leven en zich ook gaat delen, kan het dier kanker krijgen. Er zijn stoffen die de kans op het krijgen van kanker vergroten. Denk hierbij aan roken, asbest of aangebrand eten. Ook (röntgen) straling vergroot de kans op kanker. Maar ook honden die erg gezond leven kunnen kanker krijgen.

Ras gebonden of erfelijke kanker 

Als het foute DNA ook in geslachtscellen (zaad- en eicellen) zit, is de kanker mogelijk erfelijk. Een dier hoeft zelf (nog) geen kanker te hebben, maar kan wel de aanleg om deze ziekte te krijgen aan zijn of haar nageslacht doorgeven. Als dit dier veel nakomelingen krijgt, bijvoorbeeld als hij kampioen is in een show, kunnen veel honden van hetzelfde ras dezelfde gevoeligheid hebben om deze kanker te krijgen. Er is dan sprake van een ras gebonden of erfelijke vorm van kanker. Voorbeelden hiervan zijn maagkanker bij de Belgische Herder, maligne histiocytose (histiocytair sarcoom) bij de Berner Sennenhond en Flatcoated Retriever.

Besmettelijke kanker 

Kanker bij honden is niet besmettelijk. De enige uitzondering, het veneroom (transmissiebel venereale tumor ofwel TVT genoemd), komt in Nederland niet voor. Het is een wratachtige tumor aan de geslachtsdelen die vaak klachten van bloedverlies veroorzaakt. Het wordt overgedragen door seksueel of sociaal contact tussen honden. We zien deze tumor met enige regelmaat doordat honden uit het buitenland geadopteerd worden. Bij deze honden is het belangrijk om direct contact met andere honden te vermijden tot de kanker behandeld is. De tumor laat zich in de meeste gevallen goed behandelen met chemotherapie.

Wat is het verschil tussen een goedaardige- en kwaadaardige tumor? 

Zowel een goedaardige als kwaadaardige tumor kan vaak goed behandeld worden. Een kwaadaardige tumor grpeit vaak snel en kan zich verspreiden. Dat kan in aangrenzend weefsel, maar ook richting lymfeknopen, longen, lever, botten of andere organen. We noemen dit uitzaaien.

Goedaardige tumoren verspreiden zich niet, maar groeien wel

Als een tumor uitzaait, laat een microscopisch klein stukje weefsel los. Het stukje weefsel stroomt met weefselvocht (lymfe) of bloed mee het lichaam door. Op de plek waar het stukje weefsel vastloopt, kunnen nieuwe tumoren groeien. Bij het ontdekken van een tumor kunnen deze uitzaaiingen soms nog microscopisch klein zijn.

Röntgenfoto van een hond met uitzaaiingen in de longen

De meest voorkomende symptomen van kanker bij de hond zijn 

• Abnormale diktes (een gezwel)
• Afvallen / afwijkende eetlust
• Benauwdheid of hoesten
• Neusuitvloei of snotteren bij een neustumor
• Verminderd uithoudingsvermogen
• Pijn
• Kreupelheid of stijfheid
• Veel drinken en plassen
• Bloedarmoede
• Moeilijk plassen of poepen
• Wonden die niet genezen
• Bloedverlies of uitvloeiing
• Afwijkende geur

Links is een CT plaatje ter vergelijking, van de normale neus van een hond. Rechts is een C plaatje van een hond met een neustumor, waarbij er doorgroei van weefsel is naar de andere neusgang en aantasting van het bot

Wat is de behandeling van kanker bij de hond? 

De behandeling verschilt per kankersoort. Kanker kan behandeld worden met een operatie, hormoontherapie, chemotherapie of bestraling. Immunotherapie is in de diergeneeskunde in opkomst.

Momenteel loopt er ook een onderzoek naar de behandeling van kanker middels een vaccinatie.

In sommige gevallen kan uw dierenarts verschillende behandelopties voorleggen. Een tumor kan bijvoorbeeld worden geopereerd of bestraald. In andere gevallen worden behandelingen gecombineerd. Na een operatie is bijvoorbeeld chemotherapie mogelijk om de groei van uitzaaiingen te vertragen.

Moet een dier met kanker een speciaal dieet? 

Gezond eten kan de kans op het krijgen van bepaalde vormen van kanker verkleinen. Als een hond kanker heeft, is het belangrijk dat hij voldoende eet om genoeg energie, vitamines en minderalen binnen te krijgen. Elk compleet dieet voldoet.

Wat kan het Medisch Centrum voor Dieren voor u betekenen? 

Het MCD onderzoekt en behandelt veel patiënten met kanker. Deze dieren worden verwezen omdat we:

• Speciale apparatuur hebben (CT-scan (zie bovenstaande afbeeldingen), MRI-scan, een krachtige röntgen, een specialistische echo en mogelijkheid voor uitvoeren van een endoscopie).
• Gespecialiseerde chirurgen en orthopeden in huis hebben met veel ervaring in minder vaak voorkomende ingrepen.
• Veel ervaring hebben met chemotherapie.
• Een goede relatie hebben met de bestralingsafdeling van de Universiteit Utrecht.
• Een eerlijk advies geven over de beste behandeling en het ook zeggen als we vinden dat u beter niet kunt starten met een behandeling.
• Er momenteel (2022-2023) een onderzoek loopt naar nieuwe behandeling van kwaadaardige bottumoren, namelijk een vaccin tegen botkanker (osteosarcoom).