Dysbiose index

Een gezonde darmflora bestaat uit talloze bacteriën, virussen, parasieten, gisten en schimmels. Bij verschillende ziektes kan er sprake zijn van een verstoring van de darmflora. De dysbiose index kan dit aantonen.

Darmflora: dysbiose

In het maagdarmkanaal zit een enorm aantal micro-organismen. Dit zijn vooral bacteriën, maar er leven ook virussen, parasieten, gisten en schimmels. Samen vormen zij het microbioom. Deze darmbewoners zijn belangrijk, omdat ze onder meer helpen bij de vertering van het eten, het trainen van het afweersysteem en het wegjagen van schadelijke ziekteverwekkers.

Een verstoring van de darmflora noemen we dysbiose. Het meeste onderzoek richt zich op bacteriële dysbiose. Er kan dan sprake zijn van een afname van de diversiteit van de bacteriesoorten, afname van het totaal aantal bacteriën en/of een verandering in hun activiteit (bijvoorbeeld het verwerken van galzuren). De meest bekende gevolgen van dysbiose zijn maagdarmklachten, zoals diarree. Ook wordt er onderzoek gedaan naar de rol van een (on)gezonde darmflora bij ziektes als epilepsie en suikerziekte.

Oorzaken van dysbiose

In de meeste gevallen is een verstoring van de darmflora het gevolg van iets anders, zoals:

• Antibiotica: deze kunnen positieve bacteriën in de darm doden en hierdoor soms wel weken- tot maandenlange dysbiose veroorzaken. Dit hoeft overigens niet altijd gepaard te gaan met ziekteverschijnselen.
• Maagzuurremmers: een belangrijke functie van maagzuur is bescherming bieden tegen schadelijke bacteriën. Door de maagzuurproductie te remmen kunnen schadelijke bacteriën gemakkelijker de darm bereiken.
• Exocriene pancreas insufficiëntie (EPI): onvoldoende vertering van voedsel kan leiden tot groei van ongewenste bacteriën, afname van goede bacteriën en de productie van stofjes die kunnen leiden tot diarree.
• Chronische darmziekte: een ontsteking in het maagdarmkanaal kan groei van ongewenste bacteriën bevorderen en afname van gunstige bacteriën veroorzaken.

Dysbiose vaststellen

Er zijn verschillende manieren waarop we de darmflora kunnen testen:

• Bacteriekweek van de ontlasting: dit is alleen nuttig om specifieke bacteriën aan te tonen, zoals Salmonella. Een bacteriekweek is niet betrouwbaar om dysbiose te onderzoeken.
• PCR test voor alle verschillende bacteriën: hiermee kan de hoeveelheid DNA van alle verschillende bacteriën in de ontlasting worden gemeten. Dit geeft een idee van de diversiteit en het totale aantal bacteriën. Het is op dit moment nog tijdrovend, kostbaar en de uitslag is soms moeilijk te interpreteren. Het wordt daarom vooral voor wetenschappelijk onderzoek gebruikt.
• Dysbiose index: ook dit onderzoek maakt gebruik van PCR testis een poepmonster. Echter, voor de dysbiose index wordt maar naar enkele soorten bacteriën gekeken. Hierdoor kan het onderzoek sneller en goedkoper worden uitgevoerd. Het geeft een indruk van de variatie en het totaal aantal bacteriën, wat uiteindelijk wordt samengevat in één getal.

Interpretatie van dysbiose index

Gezonde honden en katten hebben een dysbiose index <0. Men spreekt van duidelijke dysbiose als er sprake is van een waarde >2 bij de hond of >1 bij de kat. Waarden daartussen kunnen duiden op milde dysbiose. Ook verschuiving van slechts één of enkele bacteriegroepen bij een dier met een waarde <0 kan wijzen op milde dysbiose.

Wanneer dysbiose index bepalen?

De dysbiose index blijkt een gevoelige test om een verstoring van de darmflora vast te stellen bij honden en katten met een chronische darmziekte. Maar, zoals eerder beschreven kan de darmflora ook door andere dingen worden verstoord, zoals medicijngebruik of EPI. Bovendien weten we nog niet of andere ziektes ook invloed kunnen hebben op de testuitslag, zoals (darm)kanker of aandoeningen van de lever en galwegen. Een afwijkende dysbiose index vertelt ons dat er iets mis is, maar niet wat.

Om deze reden gebruiken wij de dysbiose index vooral om te controleren of de darmflora gezond is. Dit is belangrijk wanneer we een donor selecteren voor een poeptransplantatie: een behandeling met als doel om de darmflora langdurig of zelfs permanent te verbeteren.

Mijn huisdier heeft dysbiose, wat nu?

Het belangrijkste bij een patiënt met dysbiose is om de onderliggende oorzaak vast te stellen. Hiervoor zal de internist allereerst met u kijken naar eventueel medicijngebruik en het soort voeding dat uw huisdier krijgt. Daarnaast kan de internist eventueel ook onderzoeken zoals ontlastingsonderzoek, bloedonderzoek, echografie van de buik en endoscopie van het maagdarmkanaal aanraden.

Mogelijke manieren om de dysbiose te behandelen zijn:

• Onderliggende oorzaak behandelen: een voorbeeld zijn pancreasenzymen bij de ziekte EPI
• Voeding: licht verteerbare voeding kan helpen als uw dier het eten niet goed verteert. Als de internist denkt dat een voedselovergevoeligheid een rol kan spelen, wordt een eliminatiedieet aangeraden.
• Prebiotica: dit zijn supplementen die de groei van positieve bacteriën bevorderen. Deze bacteriën kunnen de prebiotica bovendien omzetten in voedingsstoffen voor de darmcellen. Een voorbeeld zijn psylliumvezels.
• Probiotica: dit zijn medicijnen die positieve bacteriën bevatten. De voorkeur gaat uit naar een middel dat meerdere soorten en grote aantallen bevat (bv. >100 miljard voor een kat of >200 miljard voor een hond van 20 kg).
• Antibiotica: hoewel antibiotica soms verbetering kunnen geven bij een overmaat aan slechte bacteriën, kunnen ze ook de goede bacteriën beschadigen. We zien dan vaak verbetering op de korte termijn, maar aanhoudende problemen op de lange termijn. Daarom zal de internist slechts in zeldzame gevallen antibiotica aanraden.
• Poeptransplantatie: dit is een behandeling waarbij de ontlasting van een gezonde donor wordt overgebracht naar de darmen van een zieke hond of kat. Het doel is om de balans van de darmflora langdurig of zelfs permanent te herstellen en zo de gezondheid te verbeteren.

Afspraak maken?

Jaarlijks onderzoekt en behandeld het Maag-darm Centrum voor Dieren honderden dieren vanwege chronische of terugkerende maagdarmproblemen. Denkt u dat uw dier last heeft van dysbiose? Vraag uw dierenarts om een verwijzing en neem contact met ons. Wij helpen u graag verder.